Fauna
Wśród fauny występującej na terenie gminy dominują gatunki środkowoeuropejskie, pospolite w całej Polsce. Okoliczne lasy stanowią prawdziwy raj dla wielu gatunków ptaków, zwłaszcza drapieżnych ( orlik, myszołów, jastrząb itp.), które żerują na żyznych polach uprawnych. Bogata jest fauna bezkręgowców, związana głównie z ekosystemami łąk i lasów. Fauna ryb występuje w stawach w Nieledwi i Zaborcach.
Gmina charakteryzuje się olbrzymią różnorodnością biotopów, siedlisk i zbiorowisk roślinnych. Zgodność gleb tego obszaru przyczyniła się do znacznego wylesiania , nastąpiły istotne zmiany w naturalnej pokrywie roślinnej. Jedynym chodź właściwie także już zmienionym, wskaźnikiem naturalnej roślinności są występujące tu chwasty.
Lasy - na omawianym terenie nie tworzą zwartych kompleksów, lecz są rozproszone i rozdrobnione. Jest to obszar o najmniejszej lesistości w Polsce. Wśród typów siedliskowych lasów największe powierzchnie zajmuje tu las mieszany i świeży, i las łęgowy. W składzie gatunkowym dominuje sosna pospolita z dużym udziałem dębu, grabu, jesionu, brzozy i lipy.
Wśród zbiorowisk roślinnych gminy wymienić należy parki podworskie: w Nieledwi, Trzeszczanach, Zaborcach, Zadębcach i Mołodiatyczach o łącznej powierzchni około 16 ha, ze starymi cennymi okazami drzew.
Ochroną prawną na terenie gminy objęte są: gleby od I do IV klasy bonitacyjnej, zajmującej gros gruntów ornych gminy (na mocy ustawy z dnia 3 lutego 1995r.o ochronie gruntów ornych i leśnych). Chronione są także lasy na mocy powyższej ustawy oraz pomniki przyrody (6 topoli białych oraz dąb szypułkowy w parku podworskim w Zaborcach, platan klonolistny w parku podworskim w Nieledwi, 2 jesiony wyniosłe w parku pałacowym w Trzeszczanach.). Ustala się także ograniczenie przeznaczenia gruntów leśnych na nieleśne lub rolnicze oraz poprawę ich wartości użytkowej. Na terenie Gminy brak jest zarówno obszarów prawnie chronionych jaki objętych siecią Natura 2000 . Występują jedynie cztery pomniki przyrody.
Planistyczną ochroną prawną obejmuje się przyrodniczy system gminy, który tworzą
- obszary leśne jako węzły ekologiczne,
- doliny rzeczne jako ciągi siedliskowe „korytarze ekologiczne”
- strefę obszarów otwartych m. Hrubieszowa tzw. „ zielony pierścień”,
- rolniczą przestrzeń produkcyjną, złoża surowców organicznych – torfy.
Ochrona planistyczna tych obszarów będzie polegała na zakazie przeznaczania gruntów rolnych na cele nieleśne, zakazie zalesiania i zabudowy dolin rzecznych (nie dotyczy urządzeń hydrotechnicznych), utrzymaniu ciągłości przestrzennej biotopów poprzez zapobieganie ich izolacji i fragmentacji, wzbogacanie struktury ekologicznej przez możliwość zalesień obszarów pow. do 0,15 ha, niewskazanych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Gminy, zakaz zabudowy terenów otwartych (rolnych), poza terenami do tego dopuszczonymi, zakazie eksploatacji udokumentowanych złóż torfu, wzbogacaniu krajobrazu rolniczego przez ochronę i tworzenie zadrzewień i zakrzywień śródpolnych
Gleby ulegają zanieczyszczeniu pierwiastkami chemicznymi w sąsiedztwie składowisk odpadów komunalnych. Zagrożenie dla środowiska przyrodniczego stanowią przede wszystkim obiekty starego typu, które nie posiadają systemów zabezpieczających odcieki i ochrony terenów przed migracją zanieczyszczeń drogą powietrzną.
Istniejące na terenie gminy w miejscowości Trzeszczany składowisko posiada podstawowe zabezpieczenia w zakresie ochrony środowiska i należy przewidywać, że jego oddziaływanie na gleby i wody podziemne jest ograniczone. Stały monitoring składowiska stanowi podstawę do określenia wpływu składowiska na wody podziemne .
Na terenie gminy znajduje się wiele terenów zielonych łąki, lasy głównie liściaste, w których żyje wiele zwierzyny m.in. sarny, dziki, zające i wiele innych oraz rozległe zbiorniki wodne w Nieledwi i Zaborcach - bogato zarybione.
Można spotkać też żołny - ptaki w Polsce rzadko spotykane.
Żołna - Ciepłolubny gatunek żyjący na terenach półotwartych. W Polsce gnieździ się najwyżej 50 par w płd.-wsch. części kraju na dość nietrwałych stanowiskach. W krajowej awitaunie jest jedynym przedstawicielem rodziny, rozprzestrzenionej w Eurazji, Afryce i Australii. Gatunek południowy, stenobiontyczny. Podgatunków nie wyróżniono.
W Polsce utrzymuje się niewielka populacja żołny w dolinie Sanu pomiędzy Przemyślem a Radymnem. Zajmuje ona obszar ok. 150 km2. Poza tym w ostatnich dziesięcioleciach notowano pojedyncze, zwykle efemeryczne stanowiska koło Szczytna, Krasiczyna, Jasła, Rzeszowa, Dębicy i Hrubieszowa. W czasie przelotów żołnę obserwuje się sporadycznie w różnych częściach kraju. Miejsca gniazdowania żołny ulegają częstym przekształceniom wskutek oddziaływania naturalnych czynników (erozja i sukcesja roślinności) oraz gospodarki człowieka. Zmiany antropogeniczne są związane z niwelacją i umacnianiem brzegów rzek oraz zapobieganiem erozji zboczy wąwozów. Innego rodzaju niekorzystne przekształcenia siedlisk wynikają z rozwoju mechanizacji i chemizacji rolnictwa. W całym kraju jest ich nie więcej niż 50 par. W głównej ostoi między Przemyślem a Radymnem w latach 1965-84 gnieździło się maksymalnie 30 par na 10 stanowiskach. W 1984 r. gnieździło się 10 par w okolicach Przemyśla, a pod koniec lat osiemdziesiątych 10-20 par w rejonie Hrubieszowa.
W ciągu ostatnich kilku stuleci w Europie zarejestrowano gwałtowne wahania liczebności populacji żołny oraz zmiany wielkości jej areału lęgowego. W ostatnich dziesiątkach lat ptak ten coraz częściej zaczął się gnieździć w środkowej Europie. W Polsce odnotowano jak dotychczas najliczniejsze pojawy żołny, po czym oznaki ekspansji tego gatunku jakby wygasły. Trudno dzisiaj przewidzieć, czy żołna na stałe zasiedli nowe tereny w kraju, czy wyginie, co jest bardzo prawdopodobne, jako że chodzi tu o populację bardzo małą i brzeżną.
